Kredyt gotówkowy

Opisywany produkt jest jednym z najpopularniejszych instrumentów finansowych na rynku. Produkt ten jest oferowany przez banki i jest kojarzony ze źródłem finansowania, dedykowanym osobom o dobrej lub przeciętnej zdolności kredytowej. Czytając artykuły w niniejszej kategorii bloga, dowiesz się, czym charakteryzuje się kredyt oferowany przez banki, jakie są jego przewagi i wady wobec pożyczki pozabankowej i czy istnieją na rynku produkty nazywane kredytami pozabankowymi.

Czym jest kredyt gotówkowy?

Jest to jeden z najbardziej popularnych produktów dostępnych na rynku finansowym.
Dla wielu konsumentów jest mylnie często tym samym, co pożyczka gotówkowa.
Główną cechą charakterystyczną kredytu jest to, że może on być oferowany jedynie przez banki, a firmy działające w sektorze pozabankowym nie będą uprawnione do oznaczania swoich produktów w taki właśnie sposób. Produkt ten – analogicznie zresztą do produktu jakim jest pożyczka – jest objęty regulacjami w postaci ustawy Prawo Bankowe oraz ustawy o Kredycie Konsumenckim. Obowiązują go w zasadzie te same ograniczenia wysokości odsetek i kosztów pozaodsetkowych, co produkty oferowane przez przedsiębiorstwa działające na rynku pozabankowym.

Czy kredyt jest tym samym co pożyczka?

Pomimo tego, że oba produkty są do siebie bardzo podobne, to nie jest to jednak to samo. Oferowany przez bank, kredyt charakteryzuje się zwykle dość wysoką maksymalną kwotą, ale jest też zwykle produktem trudniejszym w pozyskaniu. Większość banków będzie wymagała od nas co najmniej potwierdzenia otrzymywania przez nas stałego dochodu. Bardzo możliwe, że potrzebne będzie przedstawienie zaświadczenia z zakładu pracy lub wyciągu z konta bankowego, dokumentującego uzyskiwany dochód.

Firmy oferujące pożyczki stosują zwykle bardziej liberalne warunki przyznawania finansowania, ale ze względu na to ograniczają maksymalną ich kwotę najczęściej do poziomu kilkunastu tysięcy złotych. Stosunkowo często oferta firm pozabankowych daje możliwość otrzymania tzw. pożyczki na oświadczenie. W jej przypadku w ramach procesu wnioskowania najprawdopodobniej ograniczy się jedynie do przedstawienia dowodu osobistego lub innego dokumentu, potwierdzającego tożsamość. Obecnie często stosowaną formą potwierdzenia dochodu pożyczkobiorcy jest sprawdzenie historii operacji na rachunku bankowym specjalną aplikacją weryfikującą lub wyciągiem z rachunku bankowego. Uczciwie trzeba jednak przyznać, że szybka gotówka pozyskana na rynku pozabankowym jest zwykle droższa, niż kredyt gotówkowy udzielany przez banki. W obu przypadkach możemy być również pewni, że instytucje finansowe sprawdzą naszą historię kredytową w jednej z baz informacji kredytowej i gospodarczej.

Wniosek kredytowy i niezbędne dokumenty

Jak już wyżej wspomniano, kredyty udzielane są wyłącznie przez banki. Jak zatem wygląda proces wnioskowania o kredyt gotówkowy i jakich dokumentów bank może od nas wymagać? Istnieje kilka sposobów składania wniosków o kredyty gotówkowe:

• Wniosek online – polega na uzupełnieniu elektronicznego formularza umieszczonego na stronie internetowej banku, a niekiedy również w aplikacji mobilnej banku,
• Wniosek telefoniczny – o kredyt można również wnioskować podczas telefonicznej rozmowy z pracownikiem banku,
• Wniosek składany osobiście – podczas wizyty w banku i bezpośrednim spotkaniu z pracownikiem, klient również może wnioskować o dowolny produkt finansowy.

Z uwagi na wygodę i oszczędność czasu, obecnie najpopularniejszą metodą wnioskowania o kredyty i pożyczki jest droga internetowa i rozmowa telefoniczna. W ten sposób bez wychodzenia z domu można przekazać niezbędne informacje, konieczne do rozpatrzenia wniosku. O decyzji kredytowej również zostaniemy poinformowani wybraną przez siebie metodą: e-mailem, SMS-em lub bezpośrednio przez operatora telefonicznego, który obsługuje naszą sprawę. Wniosek zawiera wszystkie niezbędne informacje na temat wnioskującej osoby czyli: imię i nazwisko, numer PESEL,  także te, które dotyczą zobowiązania (nazwa produktu, kwota, okres spłaty).

Czy do wniosku należy dołączyć dokumenty?

Oczywiście, że tak. To bank podejmuje decyzję kredytową na podstawie kalkulacji różnych czynników i będzie wymagać od wnioskodawcy dostarczenia sporej ilości dokumentów. Dotyczy to szczególnie kredytów o dużych kwotach, jak również nowych klientów banku, którzy jeszcze nie mają żadnej historii finansowej. Najważniejszymi, niezbędnymi dokumentami potrzebnymi do wzięcia kredytu gotówkowego są:

• dowód osobisty (w przypadku cudzoziemców dokument potwierdzający tożsamość),
• zaświadczenie o zarobkach wystawiane przez pracodawcę (potwierdzające rodzaj i czas obowiązującej umowy oraz kwotę wynagrodzenia),
• wyciąg z konta (informujący bank o stałych zobowiązaniach i cyklicznych opłatach oraz wpływach na konto),
• często banki wymagają zgody współmałżonka (przy wysokiej kwocie kredytu).

O jakie dokumenty może prosić bank we wniosku kredytowym?

Są to najczęściej dokumenty potwierdzające uzyskiwanie stałego dochodu, a więc:

• Zaświadczenie o zatrudnieniu i zarobkach – jest oficjalnym dokumentem potwierdzającym status zatrudnienia pracownika oraz wysokość jego dochodów, wypełnia je pracodawca na podstawie realnych danych z systemu kadrowo-płacowego. W takim zaświadczeniu podawana jest z reguły średnia miesięczna wysokość wynagrodzenia w rozbiciu na tzw. podstawę, premię i nagrody. Dodatkowo uwzględnia się tam wszelkiego rodzaju zobowiązania i obciążenia, mogące pomniejszać kwotę wypłaty. Zanim złożysz u pracodawcy taki dokument do wypełnienia, upewnij się, że ze strony internetowej banku pobrałeś jego aktualny wzór. Obecnie prawie każdy bank posiada własne formularze zaświadczeń o zarobkach i zatrudnieniu, które są przez niego uznawane. Przedłożenie takiego dokumentu na innym formularzu, może nie zostać uznane. Na podstawie zaświadczenia o zarobkach i innych danych, bank oblicza zdolność kredytową. Jeśli staramy się o kredyt we własnym banku, wówczas na ogół nie trzeba przedstawiać tego dokumentu, ponieważ bank ma wgląd w nasz rachunek bankowy. W zależności od banku, zaświadczenie takie jest ważne na ogół od miesiąca do trzech miesięcy. Po upływie tego czasu, musimy ponownie zgłosić się do pracodawcy o jego wystawienie.

Na zaświadczeniu powinny znaleźć się wszelkie podstawowe dane tj.:

• imię i nazwisko,
• opcjonalnie: imiona rodziców,
• seria i numer dokumentu tożsamości,
• data i miejsce urodzenia,
• numer PESEL,
• aktualny adres zamieszkania.

Na zaświadczeniu powinny znaleźć się również informacje takie jak:

• nazwa przedsiębiorstwa,
• nazwa stanowiska,
• czas trwania umowy między pracownikiem a pracodawcą,
• zaznaczenie, jeśli pracownik znajduje się na okresie wypowiedzenia,
• potwierdzenie, że przedsiębiorstwo nie znajduje się w stanie likwidacji.

Warto nadmienić, że przepisy polskiego prawa nie stanowią, że pracodawca ma obowiązek takie zaświadczenie wystawić, jeśli jednak tego nie zrobi można to uznać za działanie na szkodę pracownika.

Kolejnym dokumentem jest wyciąg z konta:

• Wyciąg z konta bankowego – kolejnym potwierdzeniem otrzymywania wynagrodzenia, a tym samym potwierdzenia zdolności kredytowej i stabilności finansowej wnioskodawcy, jest wyciąg z konta bankowego. Dokument ten obrazuje naszą realną sytuację finansową. Powinna to być kompletna historia transakcji, obejmująca uznania i obciążenia. Pozwala to bankom precyzyjniej ocenić nasz sposób zarządzania finansami i wielkość naszego budżetu domowego niż jedynie w przypadku złożenia samego zaświadczenia o zarobkach. Na dokumencie znajduje się również ostateczne saldo na koniec miesiąca, mówiące o tym, czy mamy nadwyżkę finansową, czy debet. Dzięki wyciągowi bank ma również wgląd czy nasza pensja jest stała, czy jej wysokość zależy również od innych czynników tj. premii czy nadgodzin. Na tej podstawie bank dokonuje analizy, które wraz z historią w BIK odzwierciedlą naszą sytuację finansową.

Wyciąg bankowy możemy zrobić samodzielnie logując się na nasz rachunek bankowy przez stronę internetową banku i zapisując go w formie PDF. Jeśli nie posiadamy internetowej wersji konta, można się udać do oddziału i po weryfikacji tożsamości poprosić pracownika o wydruk wszystkich przeprowadzonych operacji w określonym przedziale czasowym.

Informacje zawarte na wyciągu bankowym to nasze dane, numer konta, przedział czasu za jaki został sporządzony, pozostałe informacje to uznania i obciążenia dotyczące:

• wysokości pensji, przyznanych premii, innych wpływów na konto,
• inne formy wsparcia finansowego (alimenty, zasiłki, zapomogi),
• opłaty stałe (mieszkanie, raty, media, paliwo, wyżywienie w szkole itp.),
• płatności kartą w sklepach, restauracjach itd.
• wypłaty z bankomatu.

 Banki mogą poprosić o taką historię nawet do 12 miesięcy wstecz.

• Zgoda współmałżonka od stycznia 2005 roku nie jest już obowiązkowa, ale bardzo często banki jej wymagają, jeśli małżeństwo nie posiada rozdzielności majątkowej. Zgoda ta nie jest również potrzebna w przypadku, gdy wnioskodawca samodzielnie ma wystarczającą zdolność kredytową. Zgoda jest wymagana natomiast przy wnioskowaniu o wyższe kwoty lub przy staraniach o kredyt hipoteczny. Należy jednak podkreślić, że wnioskując o kredyt nie przedkładając zgody od współmałżonka zdolność kredytowa może się obniżyć, a uzyskanie pożądanej kwoty może być trudniejsze. To czy bank wymaga w/w zgody zależy od:
• polityki banku,
• rodzaju zobowiązania,
• wnioskowanej sumy,
• celu na jaki kredyt będzie przeznaczony,
• zdolności kredytowej wnioskodawcy,
• ustroju majątkowego małżeństwa.

Dodatkowe zabezpieczenia kredytu

Dla banku ważna jest zdolność kredytowa klienta. Jest ona wyliczana na podstawie różnego rodzaju algorytmów i ocenie ryzyka finansowego. Nie tylko wysokość zarobków jest istotna, ale również forma zatrudnienia, staż pracy, rodzaj zakładu pracy, wykonywany zawód, stan cywilny, liczba dzieci, a w końcu miesięczne wydatki. W pewnych przypadkach bank może warunkować udzielenie kredytu gotówkowego skorzystaniem z oferty ubezpieczenia na życie lub ochrony ubezpieczeniowej na wypadek utraty pracy, lub niezdolności do jej wykonywania z powodu choroby. Wykupienie takiego ubezpieczenia może być jednym z warunków otrzymania kredytu z korzystniejszym oprocentowaniem. Ubezpieczenie to chroni interes banku i zapewnia mu częściową lub całościową spłatę zadłużenia jeśli kredytobiorca się rozchoruje, straci pracę lub umrze. Czy taka ochrona ubezpieczeniowa jest korzystna dla samego klienta? Niewątpliwie skorzystanie z niej podwyższa koszty kredytu, ale jednocześnie stanowi zabezpieczenie dla niego i jego rodziny. Zawsze warto rozważyć wszelkie korzyści wynikające z posiadania takiej ochrony.

Jakie czynniki wpływają na zdolność kredytową:

• wysokość zarobków,
• forma zatrudnienia,
• staż pracy,
• rodzaj zakładu pracy,
• wykonywany zawód,
• zajmowane stanowisko,
• stan cywilny,
• liczba dzieci,
• miesięczne wydatki,
• historia kredytowa.

Oferty cross-sell

Banki stosują wiele mechanizmów pozwalających obniżyć koszty kredytów gotówkowych. Mogą na przykład zachęcać klientów do skorzystania z oferty niższym oprocentowaniem kredytu, jeśli zdecydują się założyć konto bankowe, wystąpią o kartę kredytową lub skorzystają z ubezpieczenia nieruchomości lub samochodu. Perspektywa niższego oprocentowania kredytu gotówkowego wydaje się oczywiście kusząca, ale zawsze warto z bliska przyjrzeć się takim ofertom. Na co szczególnie należy zwrócić uwagę?

1. Jakie są koszty prowadzenia konta lub karty – czy należy wykonać określoną liczbę transakcji w miesiącu, aby konto lub karta kredytowa pozostała bezpłatna?
2. Ile wynosi składka na ubezpieczenie i jaki jest jego zakres – może się okazać, że oferta ubezpieczenia nie będzie tak korzystna jak ubezpieczenie, które posiadasz obecnie i bardziej opłaca się skorzystanie z kredytu na standardowych warunkach.

BIK czyli Biuro Informacji Kredytowej

Udzielenie decyzji kredytowej zawsze jest poprzedzone indywidualną analizą ryzyka finansowego. Może ona być przeprowadzona przez pracownika banku lub odbywa się w sposób automatyczny, przy użyciu specjalistycznych system pozwalających na oszacowanie naszej zdolności kredytowej. Źródłem wiarygodnych danych, na których opiera się analiza, jest historia kredytowa zapisana w BIK, czyli Biurze Informacji Kredytowej. BIK jest to instytucja, do której większość banków i firm pożyczkowych przekazuje dane swoich klientów, którym pożyczyły pieniądze. Odnotowane są tam najważniejsze fakty o kredytach, kartach kredytowych i pożyczkach. Data powstania zobowiązania, jego wysokość, ilość rat, wartość spłaconego kapitału, zaległości, opóźnienia, a także długi przeterminowane. Na podstawie tych danych tworzony jest profil finansowy klienta. Wskazuje on na stopień ryzyka przy udzielaniu mu kredytu. Przykładowo osoba, która w przeszłości posiadała kilka kredytów spłaconych w terminie, ma większe szanse otrzymać kolejny kredyt niż ktoś, kto ma jeden kredyt lub kilka niespłaconych, z zaległościami lub w których raty zawsze płaci z opóźnieniem. W przypadku braku historii kredytowej lub odrzuceniu wniosku przez bank kredyt niekiedy można zaciągnąć z pomocą gwaranta, czyli np. rodzica lub małżonka, którzy wykazują się bardzo dobrą zdolnością i historią kredytową.

Jak budować historię kredytową w BIK?

Wbrew pozorom nie jest to trudne. Im szybciej zaczniemy budować pozytywny wizerunek, tym łatwiej w przyszłości otrzymamy np. kredyt hipoteczny. Oczywiście, pod warunkiem, że faktycznie spłacamy zobowiązania rzetelnie. Przykładowo, jeśli planujemy kupić nowy telewizor możemy to zrobić za gotówkę. Jednak w tym przypadku nasz zakup nie będzie odnotowany w BIK. Dlatego, niekiedy dobrym pomysłem jest skorzystać z zakupów ratalnych – zdarzają się oferty na raty 0%. Spłacając zakupy ratalne w terminie, tym samym budujemy pozytywną historię kredytową. Aby pamiętać o terminowych spłatach można ustawić w swojej bankowości elektronicznej stałe polecenie przelewu na rzecz spłaty rat. Jeśli nie interesuje nas celowy zakup na raty, możemy także wziąć niewielki kredyt gotówkowy . Oczywiście wówczas, gdy faktycznie potrzebujemy dodatkowych środków. Podobnie można podejść do innych produktów finansowych. Należy jednak pamiętać, aby dobrać kwotę zobowiązania do swoich możliwości i faktycznie wywiązywać się z nich terminowo.

O czym warto pamiętać korzystając z kredytu?

Przede wszystkim zawsze warto określić, czy i ile dokładnie potrzebujemy w danym momencie pieniędzy. Konieczne jest zrobienie analizy finansowej domowego budżetu, aby potwierdzić, że kwota kredytu pomoże nam w realizacji planów, ale jednocześnie kwota rat nie będzie zbyt dużym obciążeniem dla naszego portfela. Jeżeli zobowiązanie okaże się zbyt duże, rata będzie stanowić za duże wyzwanie, to będziemy musieli dokonać jego konsolidacji, a w najgorszym scenariuszu mogą czekać nas nieprzyjemności z tytułu skierowania sprawy do sądu.